SGTT - Nhà thơ Vũ Quần Phương kể lại sau ngày Lưu Quang Vũ mất vì tai nạn giao thông (29.8.1988), ông tới thăm và được gia đình cho xem các tư liệu, ghi chép của Lưu Quang Vũ. “Tôi đã đi từ sự bất ngờ tới sửng sốt! Bất ngờ vì Lưu Quang Vũ còn quá nhiều thơ chưa được công bố. Nhưng sửng sốt là khi tôi được đọc bản thảo tập Cuốn sách xếp lầm trang gồm 22 bài mà tôi cho rằng là tập thơ hay nhất của Vũ”.
Trong buổi toạ đàm về thơ Lưu Quang Vũ diễn ra ở trung tâm Văn hoá Pháp tại Hà Nội tối 17.5, nhà thơ Vũ Quần Phương cho biết tiếp xúc với di cảo thơ của Lưu Quang Vũ, ông thấy một cách làm thơ khác hẳn: “Bình thường các nhà thơ viết các bài thơ và khi muốn thì lựa chọn vào một tập. Còn Vũ thì khác, anh ấy đóng sẵn một tập thơ, đặt tên cho nó và viết các bài thơ cho tập đó. Cuốn sách xếp lầm trang là một điển hình của lối làm thơ đặc biệt đó”.
Theo nhà nghiên cứu văn học Lưu Khánh Thơ, em gái đồng thời là người chịu trách nhiệm toàn bộ tư liệu về Lưu Quang Vũ, tập thơ này được viết khoảng năm 1971 – 1972. “Đó là thời gian rất khó khăn trong cuộc đời anh Vũ” – bà Thơ nói – “Một thanh niên 24 tuổi xuất ngũ đúng thời điểm không khí cuộc kháng chiến chống Mỹ đang hừng hực. Trở về không nghề nghiệp, gia đình thì mỗi người một nơi vì sơ tán… Đó là những hoàn cảnh khách quan của cuộc sống cộng hưởng với những diễn biến tâm lý riêng của anh đã thai nghén ra 22 bài trong tập Cuốn sách xếp lầm trang”.
Những người bạn trong cuộc đời và bạn nghề của Lưu Quang Vũ khi được đọc tập thơ đều có chung cảm xúc bất ngờ bởi họ thấy một Lưu Quang Vũ ít được biết tới. Những bài thơ như Người con giai đến phòng em chiều thu; Đêm đông chí, uống rượu với bác Lâm, bác Khánh, nói về những cuộc chia tay thời loạn hay Cuốn sách xếp lầm trang… thể hiện một tâm trạng cô đơn, cay đắng và mang nhiều ý nghĩa bế tắc trong cuộc sống. Nhưng cũng chính ở đây, Lưu Quang Vũ đã viết với sự chân thành cao nhất. Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng “người đọc cảm nhận được một trái tim trần trụi nhoi nhóp đập sau nét chữ mảnh mai như chữ con gái. Chưa bao giờ tôi thấy thơ Lưu Quang Vũ chân thành với mình đến tàn nhẫn như ở tập thơ này”.
Cho tới nay, gia đình nhà thơ không thể xác định được tập thơ đã từng được gửi in ở đâu chưa hay Lưu Quang Vũ chỉ viết cho riêng mình và để đó. Nhưng nói như nhà thơ Anh Ngọc, một người bạn thơ cùng thời với ông thì “nếu 40 năm trước tập thơ này được in ra, chẳng biết số phận của Vũ và những người in tập thơ đó sẽ ra sao…”. Lưu Quang Vũ đã viết tất cả những gì đang có trong mình lên giấy và thành thơ. Ông không cần quan tâm những điều đó có phù hợp với thời cuộc hay không.
Sinh thời, Lưu Quang Vũ có một tuyên ngôn nghệ thuật riêng: cảm xúc của người nghệ sĩ không được ngăn cản và kiềm chế, khi nó đến phải để cho nó phát triển hoàn toàn. Và với những bài thơ trong Cuốn sách xếp lầm trang, ông đã chứng minh tuyên ngôn của mình một cách rõ ràng nhất. Có lẽ đó là nhân cách con người và cũng là nhân cách thơ Lưu Quang Vũ.
Xúc động nâng trên tay tuyển thơ mới nhất của Lưu Quang Vũ mang tên Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi do nhà xuất bản Hội Nhà Văn và công ty Nhã Nam phối hợp ấn hành. Nguyễn Đức Trung, học viên cao học đại học Ngoại thương tâm sự: “Bốn mươi năm trước có thể những vần thơ của ông sẽ không được chấp nhận. Nhưng bốn mươi năm sau, chúng tôi đọc thơ Lưu Quang Vũ để giật mình nhận ra: 24 tuổi, ta đã nghĩ và làm được gì?”.
Dung P.
______________________________________________
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét